Walczyli nie tylko o wolność, ale również o wartości, które są fundamentem naszej wspólnoty. 1 sierpnia przy Pomniku Poległych i Zamordowanych w latach 1939 – 1945 Harcerzy w Starogardzie Gdańskim oddaliśmy hołd uczestnikom Powstania Warszawskiego, w jego 80. rocznicę.
W zorganizowanej przez starogardzki Hufiec Związku Harcerstwa Polskiego uroczystości udział wzięli m.in. Prezydent Miasta Starogard Gdański Janusz Stankowiak, Zastępca Prezydenta Miasta ds. Społecznych Maciej Kalinowski, Przewodnicząca Rady Miasta Anna Benert, Starosta Starogardzka Wioleta Strzemkowska-Konkolewska i Etatowy Członek Zarządu Powiatu Lucyna Herold.
Punktualnie o 17:00, czyli w pamiętną Godzinę „W” w naszym mieście zawyły syreny. Komendant Hufca hm. Angelika Siemieńska odczytała rozkaz specjalny. – Spotykamy się tutaj, ponieważ podczas uroczystego odsłonięcia w 1967 r. pomnika, w specjalnej niszy w jego cokole umieszczono urny z ziemią z różnych miejsc śmierci harcerzy, a wśród nich urnę z ziemią z grobów powstańczych na warszawskich Powązkach. Poprzez złożone urny Pomnik ten jest symbolicznym grobem poległych i zamordowanych starogardzkich harcerzy. Poprzez urnę z Powązek jest on również symbolicznym grobem starogardzian poległych w Powstaniu Warszawskim. Jest on grobem tych poznanych z imienia i nazwiska, jak i tych, których imion być może nigdy nie poznamy. Świadomi tego faktu byli twórcy Pomnika, którzy umieścili na nim symboliczne imiona oraz napis NIEZNANY, tak aby uczcić pamięć wszystkich swoich druhów – usłyszeliśmy od hm. Angeliki Siemieńskiej.
– Dla nas, harcerzy, Powstanie Warszawskie ma szczególne znaczenie. Wielu z powstańców było harcerzami, którzy w swoich młodych latach uczyli się wierności, odwagi i gotowości do służby. To właśnie wartości harcerskie – braterstwo, pomoc bliźnim, miłość do Ojczyzny – prowadziły ich przez te trudne dni walki – dodała komendant Hufca ZHP w Starogardzie Gdańskim hm. Angelika Siemieńska.
Druhna przewodniczka Julia Grabowska przedstawiła wspomnienie o Witoldzie Wettcie-Gorzkowskim, poległym w Powstaniu harcerzu ze Starogardu. – Mam w ręku zdjęcie druha Witolda Wetty, harcerza starogardzkiej 3 Wodnej Drużyny Harcerskiej im. Króla Jana III Sobieskiego z dedykacją dla siostry, Jego Krzyż Powstańczy oraz oryginalny list, napisany 27 kwietnia 1959 r. przez porucznika Antoniego Figurę pseudonim „Kot” do Pani Zofii Belau, siostry druha Witolda – mówiła Julia Grabowska przed odczytaniem fragmentu listu.
– „ […] Napór wroga jest b. silny, a tymczasem siły Powstańców oraz amunicja są na wyczerpaniu. W czasie nowego ataku czołgów kapral „Dzik” zostaje bardzo ciężko ranny i wraz z innymi rannymi zostaje pod opieką sanitariuszki „Mewy” na placówce. Resztki drużyny pod naporem niemieckiej siły wycofują się – kpr. „Dzik” i inni ranni oraz „Mewa” zostają okrążeni przez Niemców i przez nich wymordowani. Tak żył w okresie konspiracji Witold – kpr. „Dzik” i tak zginął za swoją Ojczyznę – Polskę. W uznaniu zasługi odwagi został odznaczony Krzyżem Virituti Militari V klasy. Z poważaniem – Kot – były dowódca Kompanii 0-2.” – czytała druhna przewodniczka Julia Grabowska.
Tradycją starogardzkich uroczystości upamiętniających rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego jest wywieszanie przy Pomniku Poległych i Zamordowanych w latach 1939 – 1945 Harcerzy flagi ze znakiem Polski Walczącej, która wisi przez cały okres trwania Powstania, czyli 63 dni. Ten symbol zaprojektowała Anna Smoleńska, pseud.: Hanka, harcerka, członek Szarych Szeregów Armii Krajowej, wygrywając zorganizowany na początku 1942 r. przez Biuro Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej konkurs na znak Polski Podziemnej. Na konkurs wpłynęło 27 prac, spośród których wybrano kotwicę składającą się z liter P i W, którą uznano za najbardziej czytelny, a zarazem łatwy do namalowania symbol Polski Walczącej.
Podczas starogardzkich uroczystości odśpiewaliśmy także dwie z najbardziej znanych powstańczych piosenek: „Pałacyk Michla” oraz „Hej chłopcy, bagnet na broń”.
Dla uczczenia 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego w sali „Sokół” odbyła się projekcja filmu „Kamienie na szaniec” z 2014 r. w reżyserii Roberta Glińskiego. Wspólnie z mieszkańcami film obejrzeli Prezydent Miasta Starogard Gdański Janusz Stankowiak oraz Starosta Starogardzka Wioleta Strzemkowska-Konkolewska i Etatowy Członek Zarządu Lucyna Herold.
Fot. Małgorzata Rogala
