Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej

Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej

Kościół św. Katarzyny (4)

 

Pierwsze wzmianki o kościele św. Katarzyny pochodzą z około 1470 roku. Pierwotnie kościół usytuowany był bliżej kanału Wierzycy. Ówczesna świątynia była znacznie mniejsza od obecnego kościoła i znajdowała się niżej od niego.

Około 1525 roku do Starogardu dotarły wpływy reformacji Marcina Lutra. Prekursorami nowego prądu religijnego byli wędrowni kaznodzieje, którzy byli prześladowani w swoich krajach. Szanując wolność wyznania, król Polski Zygmunt II August wydał w roku 1557 dekret o przyznaniu ewangelikom kościoła św. Katarzyny, który pozostał w ich władaniu do 1945 roku.

Odbudowa świątyni

Po największym pożarze miasta, do którego doszło 22 sierpnia 1792 r, gmina ewangelicka postanowiła zbudować nową, znacznie większą świątynię. Znaczącego wsparcia materialnego pochodzącego z kolekt na budowę kościoła udzieliły sąsiednie parafie ewangelickie. Po I rozbiorze Polski w dziejach kościoła św. Katarzyny zaczyna się okres pruski, który trwa do 1920 roku, tzn. do powrotu Pomorza do Rzeczypospolitej. W 1799 roku pod patronatem magistratu miejskiego rozpoczęto budowę świątyni, którą ukończono w 1802 roku. Przyczyną tak długo trwającej budowy była trudna sytuacja finansowa miasta i gminy ewangelickiej. Po zakończeniu budowy świątynię poświęcił ówczesny superintendent Johann Carl Kriese.

W 1872 roku rozpoczęto prace związane z podwyższeniem wieży kościelnej, która mierzy 48 m wysokości i jest nazywana „palcem wskazującym Pana Boga”. Za kwotę 33 000 marek wykonano istotne prace, takie jak np. ozdobienie wieży figurą Chrystusa Zbawiciela, której kopię wykonał słynny duński rzeźbiarz Bertel Thorwaldsen. Na wieży zamontowano trzy dzwony, które nosiły imiona: Cesarz Wilhelm, Marcin Luter i Gustaw Adolf. Zostały także zamontowane zegary wieżowe wyznaczające czas. Konserwacja wieży i przeglądy techniczne zegarów były w gestii magistratu miejskiego.

Swoją zewnętrzną bryłą kościół św. Katarzyny przypomina budynek ratusza miejskiego w Starogardzie sprzed pożaru miasta w 1792 roku.

Kościół od wewnątrz

Na wewnętrzny wystrój świątyni składają się między innymi organy znajdujące się nad wejściem głównym, wykonane w stylu neogotyckim przez gdańskiego organomistrza Juliusza Witta. Jak na świątynię ewangelicką, wystrój wnętrza jest raczej bogaty. Belkowanie stropu jest wykonane z drewna, co nadaje świątyni stylistycznej czystości.

Na przedzie, w prezbiterium, znajduje się witraż przedstawiający postać Chrystusa Zbawiciela. Przed ołtarzem głównym znajdują się dwa mniejsze ołtarze boczne. Po prawej stronie jest ołtarz Matki Bożej Królowej Polski, natomiast z lewej ołtarz św. Wojciecha, poprzedniego patrona parafii. Po obu stronach na balustradzie empory są umieszczone stacje Drogi Krzyżowej, namalowane przez znanego malarza Kazimierza Falkowskiego.

We wnętrzu Świątyni można zauważyć zabytki sztuki sakralnej, zarówno figuralne, jaki i ikonograficzne. Jeden z nich przedstawia patronkę parafii św. Katarzynę Aleksandryjską.

W 2003 roku kościół Św. Katarzyny Aleksandryjskiej został wpisany do rejestru zabytków.
źródło: „Kalendarz Starogardzki na rok 2022” Wydawnictwo Muzeum Ziemi Kociewskiej

 

Koniecznie sprawdź także pozostałe sekcje naszej strony: