Sztandar Terenowego Koła Związku Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników w Starogardzie Gdańskim trafił do Muzeum Ziemi Kociewskiej. 16 maja br. w Ratuszu Miejskim prezes Koła Irena Krzykowska i dyrektor Muzeum Andrzej Błażyński podpisali akt jego przekazania.
Sztandar towarzyszył członkom Terenowego Koła Związku Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników w Starogardzie Gdańskim od 1996 roku. Był nieodłącznym uczestnikiem wielu miejskich i państwowych uroczystości. Od 16 maja obok dwóch innych będzie można go zobaczyć w gablocie Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim. Odpowiednio wyeksponowany będzie dla mieszkańców dowodem pamięci i szacunku dla żołnierzy górników, którzy doświadczyli represji politycznych w latach 1949-1959 oraz 26–letniej działalności Związku Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników w Starogardzie Gdańskim.
Koło powstało w 1992 roku. Jego inicjatorem i pierwszym prezesem był śp. Jan Krzykowski. Zapisało się do niego wówczas 292 byłych żołnierzy górników. Po śmierci pana Jana prezesurę objął Marian Aszyk, który w 2007 roku ze względu na stan zdrowia zrezygnował z funkcji prezesa koła. Nowym prezesem została Irena Krzykowska. W grudniu 2017 roku Koło oficjalnie zakończyło swoją działalność. Przez 26 lat przewinęło się przez nie blisko 600 członków – górników i ich żon.
Historię represji politycznych, których doświadczyli żołnierze – górnicy, przypomniał sekretarz Zbigniew Toporowski.
– W 1949 roku ówczesne władze stalinowskie zdecydowały skierować grupę młodych mężczyzn do służby w kopalniach. Była to kara za bycie „niewygodnym dla władzy” i prezentowanie wrogiej postawy wobec Polski Ludowej – powiedział. – W 1949 roku utworzono cztery bataliony, w największym rozkwicie w 1954 roku tych batalionów było 40. Prawie 20 tys. żołnierzy nieustannie ciężko pracowało w kopalniach węgla kamiennego i uranu. Większość z nich nigdy nie wróciła do domu. Przez 40 lat skutecznie zapominano o tym, co się działo. Dopiero w 1989 roku powrócono do tej historii i postanowiono upamiętnić i uhonorować tych żołnierzy. 15 grudnia 1991 odbył się pierwszy zjazd założycielski Związku Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników. Dzisiaj starogardzkie Koło już nie działa, ale sztandar pozostaje znakiem tego, że coś się działo, że jakaś historia była, że nie zapominamy tego, co członkowie tej organizacji stworzyli i o czym nieustannie przypominali, o tych ciężkich chwilach, o których nie wolno zapominać ku przestrodze innym – zakończył sekretarz.
W środę, 16 maja 2018 roku w Ratuszu Miejskim prezes Koła ZRPŻG Irena Krzykowska podpisała z dyrektorem Muzeum Andrzejem Błażyńskim akt przekazania sztandaru.
– Przekazujemy nasz sztandar w godne miejsce. Wierzymy, że będzie on przypominał naszym mieszkańcom o niechlubnej karcie polskich dziejów w latach 1949 -1959, kiedy polscy żołnierze zmuszeni byli do katorżniczej pracy w kopalniach. Wierzymy też, że pozostanie świadectwem 26 lat istnienia i działania na starogardzkiej ziemi Terenowego Koła ZRPŻG – powiedziała Irena Krzykowska.
– Bardzo się cieszę, że sztandar, który tak długo wam towarzyszył oddajecie akurat w nasze ręce. Jestem zaszczycony, że Muzeum Ziemi Kociewskiej może przejąć tę schedę po Państwa działalności. To dowód nie tylko zaufania, ale też szacunku dla instytucji, jaką jest muzemu –miejsce pamięci narodowej. Zapewniam, że to dobra decyzja. Gdyby była taka potrzeba, sztandar zawsze będzie do Państwa dyspozycji – powiedział Andrzej Błażyński.
Na zakończenie uroczystości prezes Koła Irena Krzykowska podziękowała sekretarzowi miasta Zbigniewowi Toporowskiemu oraz płk Czesławowi Kosianowiczowi za zainicjowanie i zorganizowanie uroczystości przekazania sztandaru. Podziękowała też członkiniom Koła za zaangażowanie i codzienną pomoc.
