W niedzielę 24 września wspólną modlitwą mieszkańcy Kociewia, rodziny pomordowanych, posłowie z Pomorza, przedstawiciele władz samorządowych, organizacji kombatanckich i stowarzyszeń oraz młodzież szkolna oddali hołd ofiarom II wojny światowej. W 78. rocznicę mordu na Ziemi Kociewskiej złożyli kwiaty i zapalili znicze w miejscu Pamięci Narodowej w Lesie Szpęgawskim.
Szacuje się, że między wrześniem 1939 r. a styczniem 1940 r. zamordowano tam od 5000 do 7000 osób, przede wszystkim przedstawicieli polskiej inteligencji z Kociewia, Kaszub i innych regionów Pomorza oraz pacjentów szpitala psychiatrycznego w Kocborowie. Obok nich w Lesie Szpęgawskim ginęli również Żydzi oraz Niemcy, przeciwnicy nazizmu. Od dawna to jesienne wrześniowe popołudnie w leśnej scenerii jest okazją, aby powrócić pamięcią do historii Szpęgawskiej Golgoty, jak nazywany jest ten szczególny leśny cmentarz.
Tegoroczne uroczystości w Lesie Szpęgawskim rozpoczęto wspólnym odśpiewaniem „Mazurka Dąbrowskiego” przy akompaniamencie Orkiestry Dętej z Pelplina pod batutą Tadeusza Negowskiego. Sekretarz Towarzystwa Miłośników Ziemi Kociewskiej Ryszard Szwoch przypomniał zebranym okoliczności okrucieństwa pierwszych miesięcy II wojny światowej. W swoim tradycyjnym przemówieniu wspomniał bestialskie mordy hitlerowskich oprawców naznaczone męczeńską krwią niewinnych ofiar poległych w Lesie Szpęgawskim i innych miejscach Kociewia oraz Pomorza.
– Hekatomba Szpęgawska miała swój początek w nocy 13 września 1939 r., na trzy dni przed rozpoczęciem zorganizowanej akcji kopania masowych grobów w rewirze 109. na powyrębowych enklawach tego lasu. Pierwsze groby zapełniły się już 19 września ofiarami spośród ludności cywilnej, a 22 września rozstrzelaną tutaj pierwszą grupą pacjentów Krajowego Zakładu Psychiatrycznego w Kocborowie – mówił Ryszard Szwoch. – Szpęgawsk wciąż poraża ogromem dokonanej tutaj zbrodni. Upływ czasu, te minione już 78 lat, nie umniejsza bólu potomnych i nie zaciera grozy tamtej potworności. Wpisały się one już na zawsze w tę ciszę Szpęgawskiego Cmentarzyska. Na zawsze zespoliły się z nim w niemej przestrodze, w tym nieustającym memento ku przestrodze i prawdzie o nieludzkich czasach pogardy i zła – zakończył sekretarz Towarzystwa Miłośników Ziemi Kociewskiej.
Delegacje władz, organizacji, stowarzyszeń oraz szkół złożyły kwiaty i zapaliły znicze pod tablicą upamiętniającą ofiarę pomordowanych. Wśród składających wiązanki obecni byli również europosłanka Anna Elżbieta Fotyga, poseł na Sejm RP oraz wiceminister infrastruktury i budownictwa Kazimierz Smoliński, a także poseł na Sejm RP Jan Kilian. Uroczystość uświetniła obecność licznych pocztów sztandarowych.
Punktem kulminacyjnym obchodów 78. rocznicy mordu na Ziemi Kociewskiej była Msza Święta koncelebrowana w intencji wszystkich ofiar II wojny światowej. W asyście licznie zgromadzonego duchowieństwa poprowadził ją ks. Biskup Ryszard Kasyna, ordynariusz Diecezji Pelplińskiej. Uroczystości zakończył Apel Poległych i wspólnie odśpiewana „Rota”.
Fot. Małgorzata Rogala/starogard.pl
