Kronika - Starogard Gdański w datach | Turystyka Starogard Gdański

Kronika – Starogard Gdański w datach

Castrum Starigrod 1198-2000

11 listopada 1198 – w dokumencie księcia pomorskiego Grzymisława po raz pierwszy pojawia się nazwa Starigrod. Gród wraz z całą, okolicą (m.in. Skarszewami) ofiarował książę rycerzom zakonnym św. Jana.

1269 – Odnotowano nową wersję nazwy miasta: Stargarde.
1276 – W jednym z dokumentów zanotowano Staregarde.
1305 – Krzyżacy wykupują Starogard.
1338 – Rozpoczyna się budowa obwarowań grodu.
1339 – Krzyżacy nadają Starogardowi herb.
1348 – Gród otrzymuje chełmińskie prawo miejskie.
1440 – Miasto przystępuje do antykrzyżackiego Związku Pruskiego.
1454 – Przedstawiciele Starogardu składają hołd królowi polskiemu Kazimierzowi Jagiellończykowi.
1461 – Krzyżacy ponownie zajmują miasto.
1465 – Oblężenie Starogardu przez wojska królewskie.

III

1466 – Załoga krzyżacka opuszcza miasto. Starogard jako część tzw. Prus Królewskich wraca pod panowanie królów polskich.
1484 – Wielki pożar niszczy połowę miasta.
1525 – W Starogardzie zaczyna się szerzyć luteranizm.
1557 – Protestanci przejmują świątynie katolickie w mieście.
1566 – Po raz pierwszy odnotowano nazwę miasta w formie Starogard.
1572 – W Starogardzie odbywa się sejmik szlachty pomorskiej.
1599 – Katolicy odzyskują utracona farę.
1600 – Spisany zostaje wilkierz starogardzki – zbiór praw miejskich.
1626-29 – Miasto cierpi skutki wojny szwedzkiej.
1655 – Starogard okupują Szwedzi. Opuszczą miasto dwa lata później.
1749 – Pożar wyniszcza południową część miasta.
1769 – Z inicjatywy Józefa Wybickiego, posła na Sejm Rzeczypospolitej, zawiązuje się w Starogardzie konfederacja pomorska, jako część antyrosyjskiej konfederacji barskiej, w obronie całości granic Rzeczypospolitej. Starogard był pierwszym miastem n a Pomorzu, które przystąpiło do ruchu barskiego. Wielu starogardzian zginęło w starciach z wojskami rosyjskimi (m.in. pod Kcynią) oraz w obronie Wawelu (1772).

1772 – Wojsko pruskie zajmuje Starogard. Zaborcy pozostaną w mieście 148 lat.
1792 – Kolejny wielki pożar niemal doszczętnie niszczy miasto.
1807 – Wojska generała Jana Henryka Dąbrowskiego zajmują na krótko miasto.
1832 – Przez Starogard maszerują kolumny powstańców listopadowych, udających się na emigrację, po upadku powstania.
1846 – Florian Ceynowa przygotowuje chłopski atak na garnizon pruski w Starogardzie. Wydarzenie to wyprzedza europejską Wiosnę Ludów.
1862 – Jako jedna z pierwszych na ziemiach polskich powstaje w Starogardzie straż pożarna.
1893 – Rozpoczyna się budowa wielkiego kompleksu szpitala w Kocborowie.
1903 – Starogardzkie siostry elżbietanki otrzymują własny „klasztorek”.
1908 – W mieście zawiązuje się gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego Sokół.
1918 – Rada Robotniczo – Żołnierska przygotowuje miasto do przejęcia z rąk pruskich.

29 stycznia 1920 – Wojska polskie, dowodzone przez generała Józefa Hallera, obejmują Starogard w imieniu Niepodległej Rzeczypospolitej. Do miasta przybywa 65 pułk piechoty, zwany starogardzkim.
1923 – Starogard gości prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego.
1925 – Rozpoczyna działalność Starogardzki Klub Sportowy.
1926 – Do Starogardu przybywa 2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich, owiany legendą po pamiętnej szarży na okopy rosyjskie w 1915 roku (porównywanej do Somosierry, wielokrotnie opiewanej, m.in. w pieśni Czerwone maki na Monte Cassino).
1927 – Przybyły do stolicy Kociewia prezydent RP Ignacy Mościcki przyjmuje honory króla kurkowego Bractwa Strzeleckiego. Ponownie odwiedzi Starogard w roku 1929.
1928 – ukazuje się pierwsza polska monografia Starogardu – Królewskie miasto Starogard – stolica Kociewia. Jej głównym autorem był pierwszy po zaborach polski burmistrz miasta – Jan Buchholz, współautorem Andrzej Szklarski.

2 września 1939 – Miasto przechodzi pod okupację niemiecką. 12 września hitlerowcy dokonują pierwszej masowej egzekucji Polaków. Do końca okupacji w Lesie Szpęgawskim zginie około 7 tysięcy ludzi.

VII

6 marca 1945 – Wojska sowieckie wypierają Niemców ze Starogardu. Władzę przejmują komuniści.
1947 – Starogardzianie przenoszą uroczyście prochy ekshumowanych ofiar zbrodni z Lasu Szpęgawskiego oraz prochy śp. księdza prałata Henryka Szumana z Fordonu na cmentarz katolicki w mieście. Symboliczne prochy ofiar sowieckich zostaną tu złożone w 1993 roku.
1949 – W mieście rozpoczyna działalność pierwsza szkoła świecka Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.
1950 – Wchodzi w życie nowa urzędowa nazwa miasta: Starogard Gdański.
1956 – Powstaje Zrzeszenie Kociewskie. Starogardzianie fundują pomnik Adamowi Mickiewiczowi.
1963 – Inauguracja corocznych Dni Kociewia.
1973 – Rozpoczyna działalność Towarzystwo Miłośników Ziemi Kociewskiej.
1974 – Oddanie do użytku nowoczesnego szpitala rejonowego.
1980 – Fala strajków sierpniowych ogarnia całe miasto. Powstaje Międzyzakładowy Komitet Strajkowy.
3 maja 1981 – z inicjatywy NSZZ Solidarność odbywa się na Rynku msza św. polowa w intencji Ojczyzny. Przybyło ponad 15 tysięcy mieszkańców miasta.
1983 – Z połączenia MDK i ZDK Polfa powstaje Starogardzkie Centrum Kultury.

VIII

27 maja 1990 – Pierwsze po wojnie wolne wybory do samorządu terytorialnego.
1993 – Rada Miejska powołuje na uroczystej sesji Komitet Honorowy Obchodów 800-lecia Starogardu.
1998 – Uroczyste obchody Jubileuszu 800 – lecia miasta.

Opracował: Ryszard Szwoch
Współpraca: Piotr Szubarczyk
Aktualizacja: SSP ds. PMiWZ