Projekt „Gminny Program Rewitalizacji dla Starogardu Gdańskiego” współfinansowanego ze środków UE w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020.
Opis kontekstu.
Obszar śródmiejski z historycznym centrum miasta, zajęty przez zabudowę handlowo usługowa wraz z funkcją mieszkaniową wielorodzinną oraz (w części) przez tereny poprzemysłowe.
Problemy społeczno – gospodarcze:
Brak pracy – wysoki poziom bezrobocia, szczególnie długotrwale bezrobotnych wśród osób w wieku produkcyjnym (7,2%) oraz bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym lub poniżej w ogólnej liczbie ludności (30%).
Pomoc społeczna – najwyższa w mieście liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej na 1 tyś ludności (80,1) oraz jeden z najwyższych poziomów wysokości zasiłków pomocy rodzinie w przeliczeniu na rodzinę.
Przestępczość – wysoki poziom liczby przestępstw na 1 tyś. ludności (32) i jeden z najwyższych wskaźników przestępstw przeciwko rodzinie i opiece na 10 tyś ludności (22,84).
Problemy przestrzenno – funkcjonalne i techniczne:
Zabudowa – 79% zabudowy powstało przed 1970 rokiem (obszar obejmuje historyczne centrum miasta), znaczna część zabudowy wymaga różnego typu remontów.
Komunikacja – obecne uwarunkowania komunikacyjne Starogardu (m.in. brak obwodnicy miasta), powodują, że znaczna część ruchu samochodowego (szczególnie na kierunku północ – południe) odbywa się przez obszar historycznego centrum i Rynku – według danych z 2012 roku przez Rynek w ciągu dnia przejeżdża do 12 tys. pojazdów. Ruch samochodowy i związana z nim potrzeba znacznej ilości miejsc parkingowych powoduje zawłaszczanie przez samochody przestrzeni publicznej wykorzystywanej przez pieszych i uniemożliwia lokalizację innych funkcji. Szczególnie widoczne jest to w przypadku Rynku, stopniowo tracącego walor społecznego i handlowo-usługowego centrum miasta.
Cele i kierunki działania.
Lokalnego Programu Rewitalizacji Obszarów Miejskich Miasta Starogard Gdański, opracowanego w trybie partycypacyjnym, przy szerokim udziale społeczności lokalnej,
w okresie od września do grudnia 2013r.
Cel główny: Kompleksowa rewitalizacja obszaru z uwzględnieniem różnorodnych funkcji
i walorów przyrodniczych i kulturowych
Cele w odniesieniu do sfery przestrzennej:
Cel nadrzędny: Ożywienie przestrzeni publicznych o kluczowym charakterze
Cele szczegółowe:
Poprawa wizerunku kluczowych przestrzeni miejskich
Poprawa stanu układu komunikacyjnego i parkingowego
Kompleksowa modernizacja układów infrastruktury technicznej
Intensyfikacja zagospodarowania i wykorzystania przestrzeni Rynku i ulic
w obszarze Starego Miasta
Lepsze wykorzystanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych
Cele w odniesieniu do sfery społecznej:
Cel nadrzędny: Poprawa warunków życia i rozwoju społeczności lokalnej
Cele szczegółowe:
Lepsza informacja i komunikacja społeczna w mieście
Likwidacja zjawisk patologicznych i poprawa bezpieczeństwa
Wsparcie systemu kształcenia ustawicznego
Aktywizacja społeczności lokalnej do działań na rzecz miasta
Cele w odniesieniu do sfery ekonomicznej:
Cel nadrzędny: Rozwój różnorodnych form aktywności gospodarczej w przestrzeni miasta
Cele szczegółowe:
Utrzymanie wielofunkcyjnego charakteru przestrzeni Starego Miasta
Utrzymanie Rynku jako kluczowego fragmentu przestrzeni handlowo – usługowej miasta
Kreowanie nowych miejsc pracy
Podtrzymanie ginących zawodów
Stworzenie systemu zachęt dla inwestorów
Konsultacje.
Konsultacje prowadzone są z wykorzystaniem form przewidzianych w ustawie o rewitalizacji, ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących form partycypacji społecznej.
Formy konsultacji:
Formy konsultacji wykorzystywane zarówno na etapie wyznaczania obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji jak i etapie opracowania zapisów programu rewitalizacji
zbieranie uwag w postaci elektronicznej i papierowej – ogłoszenie o rozpoczęciu konsultacji zamieszczane na stronie miasta i BIP, załączniki do ogłoszenia w postaci opracowania „Analiza wskaźnikowa obszaru miasta. Delimitacja obszaru zdegradowanego i wyznaczenie obszaru do objęcia programem rewitalizacji” oraz projekt opracowanego w trybie partycypacyjnym Lokalnego Programu Rewitalizacji z 2013 roku,
spotkania informacyjne dla mieszkańców – wyjaśnienie pojęć dotyczących rewitalizacji, omówienie jakich obszarów proces ten powinien dotyczyć, zapoznanie z dotychczas opracowanymi dokumentami dotyczącymi rewitalizacji,
spotkania informacyjne dedykowane poszczególnym grupom interesariuszy – ze szczególnym uwzględnieniem organizacji pozarządowych i przedsiębiorców,
spacer studyjny z mieszkańcami po obszarze rewitalizacji – wspólna analiza obszaru, jego potrzeb, zagrożeń i potencjałów.
Formy konsultacji wykorzystywane (oprócz w/w), na etapie opracowywania zapisów programu rewitalizacji
cykl spotkań warsztatowych z udziałem mieszkańców podczas których uczestnicy wypracowują metodą konsensusu kluczowe zapisy dokumentu programu rewitalizacji.
Działania w projekcie.
Planowane do przeprowadzenia działania mają na celu pogłębienie i rozszerzenie charakterystyki obszaru rewitalizacji wyznaczonego na podstawie analizy wskaźnikowej obszaru miasta w zakresie społecznym, ekonomicznym i przestrzennym.
1. Analiza zjawisk społecznych w celu podejmowania działań służących rozwiązywaniu problemów związanych z opieką, wychowaniem i kształceniem dzieci i młodzieży, bezrobociem, wykluczeniem społecznym, starzeniem się mieszkańców, biernością społeczną.
2. Analiza komunikacyjna obszaru rewitalizacji – ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań i potrzeb ruchu pieszego, rowerowego i komunikacji zbiorowej.
3. Obrazowanie obszaru rewitalizacji metodą map mentalnych – wyznaczenie elementów (ścieżek, struktur charakterystycznych, węzłów i krawędzi), pozwalających na stworzenie mapy „przestrzeni subiektywnych” w obszarze rewitalizacji.
4. Przestrzenie publiczne w obszarze rewitalizacji – charakterystyka, połączenia, wzajemne oddziaływanie.
5. Badania socjologiczne społeczności lokalnej obszaru rewitalizacji – jako kontynuacja i uzupełnienie analiz z lat 2008 i 2013.
6. Analiza zmian planistycznych dotyczących obszaru rewitalizacji wynikających z zapisów programu rewitalizacji.
7. Opracowanie koncepcji zarządzania programem rewitalizacji i procesami rewitalizacyjnymi.
8. Opracowanie dokumentu programu rewitalizacji – konsultacje społeczne, warsztaty z udziałem mieszkańców, opracowanie eksperckie.
9. Prognoza oddziaływania na środowisko dla projektu programu rewitalizacji.
10. Aplikacja internetowa – służąca monitoringowi, przeglądaniu i wyszukiwaniu danych przestrzennych dotyczących charakterystyki obszaru rewitalizacji.
Realizacja działań.
Prezydent Miasta powołał Zespół do spraw rewitalizacji Miasta Starogard Gdański którego przewodniczącym jest Zastępca Prezydenta ds. techniczno-Inwestycyjnych. W skład zespołu wchodzą przedstawiciele Urzędu Miasta: Wydział Inicjatyw Gospodarczych (2 osoby, w tym zastępca naczelnika wydziału), Wydział Planowania i Urbanistyki (2 osoby, w tym naczelnik wydziału), Wydział Gospodarki Gruntami, Geodezji i Rolnictwa (1 osoba, naczelnik wydziału), Wydział Techniczno-Inwestycyjny (2 osoby, naczelnik i zastępca naczelnika wydziału), Wydział Finansowy (1 osoba), Wydział Informacji Społecznej (1 osoba, naczelnik wydziału), Wydział Spraw Społecznych (1 osoba, zastępca naczelnika wydziału), Pełnomocnik Prezydenta ds. Organizacji Pozarządowych, Dzieci i Młodzieży, i Osób Niepełnosprawnych oraz Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej (1 osoba).
Członkowie zespołu odpowiadają za zakres działań programowych i projektowych właściwych dla ich wydziałów oraz jednostek organizacyjnych. Dla realizacji poszczególnych zadań będą również zatrudniani eksperci zewnętrzni.
Zgodnie z opracowanym w trybie partycypacyjnym projektem Lokalnego Programu Rewitalizacji z 2013 roku, monitorowanie procesu wdrażania programu oraz realizacji poszczególnych projektów i przedsięwzięć powinno zostać powierzone specjalnej komisji Rady Miasta powiększonej o przedstawicieli organizacji pozarządowych, lokalnych przedsiębiorców oraz reprezentantów społeczności lokalnej aktywnie biorącej udział w wypracowywaniu zapisów dokumentu. Przyjęto przy tym iż udział partnerów społecznych powinien być nie mniejszy niż 50% składu w/w komisji. Postanowiono także iż zespół ten odbywał będzie spotkania nie rzadziej niż raz na pół roku.
Po wejściu w życie ustawy o rewitalizacji rolę monitorującą będzie pełnić Komitet Rewitalizacji. Podstawowe zasady wyznaczania składu oraz zasady działania Komitetu Rewitalizacji zostaną wypracowane w trybie partycypacyjnym w trakcie warsztatów z udziałem mieszkańców.
Podział kosztów:
całkowite koszty projektu: 248 800 zł
wkład własny: 24 880 zł
kwota dofinansowania: 223 920 zł (90% kosztów całkowitych)
Jednostki realizujące
– Gmina Miejska Starogard Gdański
Źródło finansowania
PROGRAM OPERACYJNY POMOC TECHNICZNA na lata 2014-2020
Działanie Przygotowanie Programów Rewitalizacji
Sposób finansowania
Finansowanie na podstawie refundacji poniesionych kosztów.
Stan realizacji
Projekt zakończony.