Ustawa o samorządzie terytorialnym z 1990 r. zmieniła polską rzeczywistość. Przywróciła Polakom prawo współdecydowania o swoich lokalnych (a potem i regionalnych) wspólnotach. W 1990 r. odbyły się też pierwsze wolne wybory do rad gmin. Z tej okazji od 2002 r. 27 maja obchodzimy Dzień Samorządu Terytorialnego. W tym roku ma on wyjątkowy charakter – świętujemy jubileusz 30-lecia polskiej samorządności.
Ustawa o samorządzie terytorialnym uchwalona została przez Sejm kontraktowy 8 marca 1990 r. – była to senacka inicjatywa ustawodawcza. Na jej podstawie 27 maja 1990 roku odbyły się pierwsze wolne wybory do samorządów gminnych. W 1998 r. wprowadzono dwa dodatkowe szczeble samorządowe – powiaty i samorządowe województwa. Pierwsze wybory do trzech szczebli samorządu odbyły się 11 października 1998 r. Od 2002 r. odbywają się bezpośrednie wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
– Ustawa o samorządzie terytorialnym stała się podwaliną sukcesu Polski samorządowej. Jej wzór zaczerpnęliśmy z krajów Europy Zachodniej, choć Polska jeszcze wtedy nie była w Unii Europejskiej. Od czasu pierwszych wolnych wyborów mamy do czynienia z nieprawdopodobnym rozwojem polskiej samorządności i obywatelskości, ale też ze wzrostem jakości życia mieszkańców. To czas olbrzymiego zaangażowania wspólnot lokalnych w rozwój naszego kraju. Widać to na przykładzie naszego miasta, które rozwija się w sposób dynamiczny i zrównoważony. Ostatnie lata to był dla starogardzian czas wielkich inwestycji – budowy dróg, sieci kanalizacyjnych i wodociągowych, mieszkań, placów zabaw i boisk. Ociepliliśmy wiele budynków, w tym 4 szkoły. Zakupiliśmy nowe autobusy. Wymieniliśmy ponad 2400 opraw oświetleniowych na starogardzkich ulicach. Powstał integracyjny węzeł przesiadkowy, inteligentne przejścia dla pieszych, a wiele obszarów miasta całkowicie zmieniło swój wygląd. W rankingu wydatków inwestycyjnych samorządów w latach 2016-2018 Starogard na 267 miast powiatowych znalazł się na 34. miejscu. Pod względem wykorzystania środków unijnych uplasował się w pierwszej dziesiątce. Pod względem zamożności i bogactwa wylądował w pierwszej setce. To dowód na to, że nasze miasto ma ogromny potencjał gospodarczy, inwestycyjny oraz ludzki. Dialog społeczny, który tak mocno w ostatnim dziesięcioleciu się rozwinął, sprawił, że mieszkańcy – przedstawiciele różnych grup społecznych, stowarzyszeń i organizacji pozarządowych, zaangażowali się w miejskie sprawy i przedsięwzięcia, które ich bezpośrednio dotyczą, i na które mają realny wpływ. Powierzenie poszczególnych zadań wspólnotom dało im możliwość decydowania i współtworzenia najbliższego otoczenia, a jednocześnie wzięcie na siebie odpowiedzialności. Dynamiczny rozwój odnotowały nie tylko duże miasta, ale przede wszystkim te mniejsze, w tym gminy wiejskie i miejsko–wiejskie. Zmieniła się też świadomości Polaków na temat roli samorządu w Polsce, a także samych mieszkańców w budowaniu prawdziwej wspólnoty samorządowej, co widać chociażby w rosnącej frekwencji wyborczej i zaangażowaniu w inicjatywy, gdzie ludzie mają poczucie, że są gospodarzami miejsca, w którym żyją i chcą je zmieniać w pozytywny sposób. Stało się to dzięki pracy wielu ludzi. Dlatego dzisiaj z okazji 30-lecia polskiej samorządności dziękuję wszystkim samorządowcom, działaczom i aktywnym społecznie obywatelom, którzy swoją pracą i decyzjami przyczynili się do rozwoju nie tylko Starogardu Gdańskiego, ale całej Polski. Wierzę, że nie pozwolimy tego zmienić, nie pozwolimy na centralizację władzy, która jest jak widać bliska obecnie rządzącym. Nie ma w nas zgody na instrumentalne traktowanie samorządu i sprowadzenie go do roli wykonawcy decyzji szczebla centralnego, bo to stanowi wypaczenie jego istoty. Samorząd musi mieć możliwość samodzielnego kształtowania własnej wizji rozwoju swego regionu, swojej przyszłości i – co bardzo ważne – samodzielnego podejmowania decyzji. Tego z okazji Dnia Samorządu Terytorialnego życzę wszystkim Polakom – samorządowcom i obywatelom, którym los Małych Ojczyzn nie jest obojętny – powiedział prezydent miasta Janusz Stankowiak.
Szczególne podziękowania prezydent skierował w stronę starogardzkich radnych wszystkich 8 kadencji, przewodniczących, prezydentów, urzędników oraz członków organizacji pozarządowych i stowarzyszeń – ludzi, którzy mieli bądź mają bezpośredni wpływ na rozwój miasta.
– W związku z pandemią jubileuszowe obchody nie mogą odbyć się tak, jak zamierzaliśmy. Chcieliśmy z tej okazji wyróżnić samorządowców, którzy przez wiele lat angażowali się w rozwój naszego miasta – dodał prezydent. – Nie oznacza to jednak, że nie możemy świętować tego szczególnego dnia i przypominać, jak bardzo nasz samorząd przyczynił się do rozwoju naszej Małej Ojczyzny.
Historia 8 kadencji starogardzkiej samorządności w pigułce
Przewodniczące i Przewodniczący Rady Miasta Starogard Gdański:
1. Grażyna Hoppe – VI 1990 – V 1994 – I kad.
2. śp. Roman Klin – VI 1994 – VI 1998 – II kad.
3. Stefan Milewski – X 1998 – X 2002 – III kad.; XI 2002 – X 2006 – IV kad.
4. Helena Bugaj – XI 2006 – VI 2008 – V kad.
5. Piotr Cychnerski – VI 2008 – XI 2010 – V kad.
6. Sławomir Ruśniak – XII 2010 -XI 2014 – VI kad.
7. Anna Benert – XII 2014 – V 2015 – VII kad.; od XI 2018 – VIII kad.
8. Jarosław Czyżewski – VI 2015 – XI 2018 – VII kad.
Prezydenci Miasta Starogard Gdański
1. Paweł Głuch – 1990 – 1994 (I kad.); 1994 – 1998 (II kad.)
2. śp. Stanisław Karbowski – 1998 – 2002 (III kad.); 2002 – 2006 (IV kad.)
3. Edmund Stachowicz – 2006 – 2010 (V kad.); 2010 – 2014 (VI kad.)
4. Janusz Stankowiak – 2014 – 2018 (VII kad.); od 2018 (VIII kad.)
Radni o stażu co najmniej 4 kadencji:
1. Stanisław Kubkowski (radny 6 kadencji) – 1990-1994 (I kad.); 1994-1998 (II kad.); 1998-2002 (III kad.); 2002-2006 (IV kad.); 2006-2010 (V kad.); 2014-2018 (VII kad.)
2. Sławomir Ruśniak (radny 6 kadencji) – 1998-2002 (III kad.); 2002-2006 (IV kad.); 2006-2010 (V kad.); 2010-2014 (VI kad.); 2014-2018 (VII kad.); od 2018 (VIII kad.)
3. Paweł Głuch (radny 6 kadencji) – 1990-1994 (I kad.); 1994-1998 (II kad.); 1998-2002 (III kad.); 2002-2006 (IV kad.); 2010-2014 (VI kad.)
4. Małgorzata Grzecznowska (radna 4 kadencji) – 2002-2006 (IV kad.); 2006-2010 (V kad.); 2010-2014 (VI kad.); od 2018 (VIII kad.)
5. Marek Jankowski (radny 4 kadencji) – 2006-2010 (V kad.); 2010-2014 (VI kad.); 2014-2018 (VII kad.); od 2018 (VIII kad.)
6. Jan Strzelczyk (radny 4 kadencji) – 2006-2010 (V kad.); 2010-2014 (VI kad.); 2014-2018 (VII kad.); od 2018 (VIII kad.)
Spis radnych wszystkich kadencji Radni od I kadencji