Wójt Gminy Starogard, Prezydent Miasta Starogard, Starosta Starogardzki oraz Burmistrz Miasta i Gminy Pelplin zapraszają do udziału w obchodach 80. rocznicy niemieckiej zbrodni w Lesie Szpęgawskim. Oficjalne uroczystości rozpoczną się na cmentarzu w Lesie Szpęgawskim 29 września o godz. 13:00. Podczas obchodów planowane jest odsłonięcie pomnika trwale upamiętniającego pomordowanych Pomorzan w latach 1939-1940.
Pierwsza masowa egzekucja w Lesie Szpęgawskim miała miejsce najprawdopodobniej 18 września 1939 roku. Najwięcej odbyło się ich pomiędzy 10 października a 8 grudnia. Według relacji jednego z więźniów księdza Ignacego Stryszyka „prawie trzy razy dziennie wywożono więźniów na rozstrzelanie”. W sumie w taki sposób zabito 1500 osób ze starogardzkiego więzienia. Zginęła prawie połowa kapłanów ówczesnej diecezji pelplińskiej, prawie 200 nauczycieli i pedagogów, Łącznie szacuje się, iż między wrześniem 1939 r. a styczniem 1940 r. zamordowano tam od 5000 do 7000 osób – przede wszystkim przedstawicieli polskiej inteligencji z Kociewia, Kaszub i innych regionów Pomorza oraz pacjentów szpitala psychiatrycznego w Kocborowie. Obok nich w Lesie Szpęgawskim ginęli również Żydzi oraz niemieccy przeciwnicy nazizmu.
Po zakończeniu wojny w Lesie Szpęgawskim odkryto 32 zbiorowe mogiły.
Ten szczególny leśny cmentarz zwykliśmy nazywać Szpęgawską Golgotą. Z inicjatywy lokalnych samorządowców, przy współpracy Piotra Pliszki i Mateusza Kubickiego nazwiska blisko 2500 ofiar tej strasznej zbrodni przestaną być anonimowe. 29 września br. podczas obchodów 80. rocznicy zbrodni niemieckiej w Lesie Szpęgawskim planowane jest odsłonięcie wyjątkowego pomnika. Miejsce zbrodni symbolizować ma kamienny las. Przypominające drzewa betonowe słupy oraz ścięte pnie z granitowymi płytami, na których w kręgach niczym słoje drzew, wyryte są nazwiska osób pomordowanych, na trwałe upamiętnią to straszne miejsce kaźni. Część „pni” pozostanie niezapisana. Będą one symbolem ofiar, których mimo upływu lat, nie udało się zidentyfikować.
Program uroczystości
Uroczystości w Lesie Szpęgawskim rozpoczną się o godz. 13:00 okolicznościowym wystąpieniem i złożeniem kwiatów pod pomnikiem. Po mszy św w intencji pomordowanych, odbędzie się wmurowanie kapsuły pamięci. Uroczystości w Lesie Szpęgawskim zakończy apel poległych i salwa honorowa ok. godz. 16:00.
Dalsze obchody 80.rocznicy niemieckiej zbrodni w Lesie Szpęgawskim przeniosą się do Hali Miejskiej im. Andrzeja Grubby. Zakończy je musical pt. „Przebudzenie” zrealizowany przez Fundację ”Na cały głos”. Przedstawienie rozpocznie się o godz. 19:30.
Dodatkowo 28 września swoją premierę będzie miał film „Szpęgawsk 1939 – Zbrodnia Pomorska”. W sobotę w kinie Sokół odbędą się dwa pokazy o godz. 17:00 i 19:30. Dodatkowo film będzie można obejrzeć w niedzielę 29 września o godz. 14.00 i 16.00, również w kinie Sokół. Oprócz produkcji Instytutu Filmowego Unisławskiego Towarzystwa Historycznego, w niedzielę 29 września w kinie Sokół wyświetlony zostanie film pt.; „Szpęgawsk”, zrealizowany przez Muzeum Piaśnickie w Wejherowie.
Ważne informacje organizacyjne
29 września dojazd na cmentarz będzie możliwy tylko autobusami MZK. Bezpłatne autobusy będą odjeżdżać z parkingu w starogardzkim Stadzie Ogierów o godz. 12:00, 12:15, 12:30, 12:45.
Bezpłatny parking dla samochodów osobowych i autokarów otwarty będzie w Stadzie Ogierów przy ulicy Mickiewicza 13.
Na filmy i musical wstęp jest wolny za okazaniem bezpłatnej wejściówki – do odbioru w Starogardzkim Centrum Kultury.
Wydarzenie objął patronatem narodowym Prezydent RP Andrzej Duda. Patronat medialny sprawuje TVP 3 Gdańsk, dziennik Bałtycki i Radio Głos.
