Od maja 2018 r. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Starogardzie Gdańskim prowadzi autorski projekt pod nazwą „STOP krzywdzeniu – RAZEM można więcej”. Program jest kontynuacją projektu „WySTARczy chcieć – RAZEM przeciwko krzywdzeniu dziecka”. O pierwszych skutkach nowatorskich metod pracy z dziećmi i młodzieżą zagrożonych przemocą w rodzinie rozmawiamy z dyrektor Ośrodka – Urszulą Ossowską.
– Czego dotyczy projekt?
Projekt „STOP krzywdzeniu – RAZEM można więcej” jest kontynuacją naszych działań z 2017 roku. Czuliśmy niedosyt, jeśli chodzi o pomoc i przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Potrzebowaliśmy nowych metod wsparcia środowiskowego dla dzieci i młodzieży zagrożonej lub dotkniętej przemocą w rodzinie oraz zmiany własnego myślenia o formach tej pomocy. Programem „WySTARczy chcieć – RAZEM przeciwko krzywdzeniu dziecka” zapoczątkowaliśmy te zmiany. Przede wszystkim utworzyliśmy funkcję „Ambasadora dziecka”. Powierzyliśmy ją specjalnie przygotowanemu do tego asystentowi rodziny. Ambasador asystuje dziecku w czynnościach związanych z weryfikacją podejrzeń dotyczących krzywdy w rodzinie podczas przesłuchań przez policje, w sądach i innych organizacjach administracji. Zależało nam, aby był kimś w rodzaju „spinacza” dla różnych instytucji, które podejmują działania wobec konkretnego dziecka i konkretnej rodziny. Dziecko musi takiej osobie ufać. To musi być powiernik, przewodnik, doradca i przyjaciel, który działa w granicach prawa choć czasami niekonwencjonalnie. To nam się udało.
Dzieci objęte wsparciem Ambasadora uczestniczą w różnych zajęciach. Ich celem jest odbudowanie w krzywdzonych wiary we własne możliwości, podniesienie samooceny i uzyskanie przez nich świadomości własnych zachowań agresywnych. Dzieci i młodzież nabywają też podstawowych umiejętności interpersonalnych i umiejętności rozwiązywania konfliktów. Oprócz pracy z dziećmi, w ramach programu pracujemy też z rodzicami. Organizujemy spotkania rodzin ze specjalistami. Rodzice uczą się prawidłowych zachowań społecznych, umiejętnego reagowania na problemy wychowawcze i ich rozwiązywanie bez stosowania przemocy. Program ukierunkowany jest również na rozwój specjalistów pod kątem zmiany ich myślenia i przełamywania rutynowych zachowań.
– Jakie konkretne działania oferuje Ośrodek beneficjentom projektu?
Ambasador dziecka pełni dyżury w MOPS. Wspierają go specjaliści. Raz w tygodniu w godzinach popołudniowo-wieczornych mieszkańcy Starogardu Gdańskiego, którzy są w kryzysie, mogą zwrócić się do nich o pomoc. Oprócz tego Ambasador uczestniczy w zajęciach popołudniowych dla dzieci w ramach funkcjonującej świetlicy Akademii Małego Człowieka, prowadzonej przez partnera projektu Stowarzyszenie „Można Inaczej”;
We współpracy z asystentami rodziny i pracownikami socjalnymi, Ambasador dziecka może przyprowadzić swoich podopiecznych na cykl 4 spotkań – tzw. pikników rodzinnych pn. „Pogodne czwartki z Ambasadorem dziecka”. Jest to dobry sposób nauczenia rodzin bycia razem, gdzie dziecko zajmuje centralną pozycję. Podczas spotkań prowadzone są zajęcia np. nauki zasad savoir vivre, organizacji wolnego czasu poprzez obcowanie z kulturą, przyrodą, rekreację, gry i zabawy, nauka planowania wydatków rodzinnych, organizacji rodzinnych uroczystości itp. Działania włączają się też w akcję „Sieci@ki na wakacjach”. Przez sieci@kowy piknik rodziny przyswajają sobie zasady bezpiecznego korzystania z internetu.
Dodatkowo Ośrodek i jego partnerzy prowadzą – zajęcia dla dzieci z psychologiem, pedagogiem, spotkania indywidualne dla rodziców oraz zajęcia grupowe dla rodzin w ramach terapii rodzinnej w oparciu o terapię systemową. Rodziny objęte wsparciem tworzą z Ambasadorem dziecka mapę potrzeb danej rodziny oraz plan ich realizacji w przyszłości. Co istotne, te spotkania odbywają się w różnych formach i w czasie dogodnym dla rodzin, po to, aby pokazać im, co jest prawdziwą siłą rodziny, w jaki sposób wzmacniać kompetencje rodzicielskie, jak kochać i wymagać, aby rodzina nauczyła się rozmawiać „słowami, a nie pięściami”. Zresztą zdobyte wcześniej doświadczenia podczas realizacji projektu w 2017 r. pokazały nam, że rodzinom najtrudniej jest spędzać czas ze sobą. Natomiast, kiedy były już ze sobą, chętnie współpracowały. Są to różne formy aktywnego spędzania czasu razem, w tym kilkudniowe warsztaty pt. „Bycie Mamą i Tatą może być fascynujące”, które już się odbyły. Ich przebieg przerósł nasze oczekiwania. Mam nadzieję, że dobro którego dotknęły rodziny zaowocuje w ich codziennym życiu.
Z programu skorzystają też uczniowie miejskich szkół podstawowych i gimnazjalnych. Na lekcjach wychowawczych i podczas zajęć w świetlicach Ambasador dziecka wraz ze specjalistami prowadzone będą zajęcia profilaktyczne przeciwdziałania patologiom społecznym.
– Pracujecie z rodzinami według nowych metod od 2017 r. Jakie wnioski wyciągnęliście i jakie są tego efekty?
Zaczęliśmy w 2017 roku programem „WySTARczy chcieć – RAZEM przeciwko krzywdzeniu dziecka”. Nasze działania zmieniły niepożądane zachowania u rodziców, którzy uczestniczyli w projekcie. Wcześniej nie umieli rozmawiać z swoimi dziećmi o ich problemach, więc z nimi nie rozmawiali. Prowadzone przez specjalistów zajęcia otworzyły ich i zachęciły do współpracy. Nawet wtedy, gdy zaczynali wątpić w możliwość zmiany swoich zachowań, odpowiednio zmotywowani, zwracali się do nas o pomoc. To był dla nas pierwszy sygnał, że nasze starania mają sens. Zobaczyliśmy też wyraźnie, jak istotną rolę w motywowaniu uczestników pełnił Ambasador dziecka, który współpracował z nimi na co dzień. Dzisiaj wiemy też, że proces zmian, który zapoczątkowaliśmy w rodzinach, wymaga dalszego monitorowania i doskonalenia.
Pomagają nam w tym przedstawiciele Policji, Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, pedagodzy szkolni i dyrektorzy placówek oświatowych. Jednak wciąż zauważamy braki w praktycznych kompetencjach tych grup zawodowych. Specjaliści potrzebują ujednoliconych form wsparcia opartych na dobrych, sprawdzonych praktykach, które sprawdziły się w konkretnych działaniach interwencyjnych. To nas przekonało do zaplanowania warsztatu pracy metodą praktycznych rozwiązań w cyklu Studium Osobistego Rozwoju. Praca zespołowa ma pokazać, jak ważna jest synergiczność działań, jak ważna jest ta współpraca.
Zależało nam też bardzo na kontynuacji rozpoczętych w 2017 roku działań. Widzieliśmy potrzebę szerokiej współpracy międzysektorowej. Byliśmy przekonani, że w dobie kryzysu, jaki przeżywa wiele rodzin, nowy projekt będzie kolejną szansą do wzmocnienia starogardzkiej rodziny i pokazania, jak wielką wartością jest wychowywanie bez przemocy
Finałem projektu „WySTARczy chcieć – RAZEM przeciwko krzywdzeniu dziecka” była pierwsza w Starogardzie Gdańskim konferencja na temat przemocy. W jednym miejscu spotkali się i poznali ludzie, którzy na co dzień pracują w obszarze przemocy w naszym mieście, chociaż w różnych miejscach. Ku naszej radości konferencja stała się platformą wymiany doświadczeń, z bardzo interesującymi wykładami naukowymi i cennymi informacjami praktycznymi. Wydarzenie zostało bardzo dobrze przyjęte i wysoko ocenione zarówno pod względem merytorycznym jak i refleksyjnym.
Najbardziej jednak cieszy nas fakt, że powołany przez nas Ambasador dziecka stał się w Starogardzie Gdańskim rozpoznawalną marką, która gwarantuje profesjonalne wsparcie dziecka i rodziny.
Funkcja Ambasadora dziecka jest nowatorską formą nawiązania i podtrzymywania relacji z dzieckiem zagrożonym przemocą, ale również pełni rolę mostu pomiędzy różnymi instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz wsparcia dziecka i rodziny w kryzysie. Bardzo zależy nam na udoskonalaniu tej funkcji i stworzeniu takiego modelu współpracy, który stanie się dobrą praktyką dla innych samorządów. Akceptacja funkcji Ambasadora dziecka przez specjalistów wybrzmiała wyraźnie również podczas konferencji podsumowującej działania w 2017 r.
Po takich wnioskach, nie można było nie skorzystać z możliwości, jakie daje Ministerstwo. Dlatego w 2018 roku wystartowaliśmy z projektem „STOP krzywdzeniu – RAZEM można więcej”. Tak jak powiedziałam wcześniej, program jest kontynuacją praktyk z 2017 r. Jednak na bazie zdobytego doświadczenia i analizy potrzeb rodzin wiele w nim zmodyfikowaliśmy i ulepszyliśmy.
Planujecie kolejną konferencję?
Oczywiście, że będzie konferencja! Opracowując projekt założyliśmy ten sam dzień jak w ubiegłym roku czyli Dzień Pracownika Socjalnego. Partnerzy nasi znają ten termin i intensywnie pracują nad tematami i prelegentami. A my już teraz serdecznie ZAPRASZAMY. Konferencja odbędzie się 21 listopada 2018 r. w audytorium Z.F. Polpharma S.A. Proszę zapisać w terminarzach termin, abyśmy w jak najszerszym gronie spotkali się i porozmawiali o pomocy dziecku i rodzinie w kryzysie.
Dotychczasowe działania Ośrodka pokazują otwartość i współdziałanie z wieloma partnerami. Kim są partnerzy tegorocznego projektu?
W żadnym działaniu Ośrodek w pojedynkę nie będzie efektywny. Do osiągnięcia zakładanych rezultatów projektu zapraszamy sprawdzonych w ubiegłym roku partnerów: Centrum Pomocy Dzieciom prowadzone przez warszawską Fundację Dajemy Dzieciom Siłę, Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczna, przedszkola i szkoły, Sąd Rejonowy i Kuratorów, Policję, Stowarzyszenie „Można Inaczej”, ZF Polpharma S.A. Starogard Gdański. Lista partnerów jest otwarta, zapraszamy do współpracy.
Źródłem informacji o naszych działaniach będzie domena „ambasador dziecka”, która posłuży do promowania działań i funkcji Ambasadora oraz projektu.
Starogardzki MOPS przystąpił do konkursu Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Starogardzie Gdańskim ogłoszonego w ramach Programu Osłonowego „Wspieranie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie” edycja 2018 r. Spośród 76 pozytywnie zweryfikowanych przez Ministerstwo wniosków w ramach priorytetu IV. „zintensyfikowanie pomocy dla dzieci i młodzieży z rodzin zagrożonych i dotkniętych przemocą w rodzinie”, projekt Ośrodka zajął 5 pozycję w ocenie komisji konkursowej.
Całkowity koszt projektu wynosi 116.254 zł, w tym 81.000 zł to dotacja Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej a 35.254 zł stanowi wkład własny Gminy Miejskiej Starogard Gdański.
