Alojzy Paweł Gusowski – urodzony w Starogardzie pilot 305 Dywizjonu Bombowego – ma w rodzinnym mieście swoją ulicę. Radni zadecydowali o nadaniu nowej ulicy w zachodniej części Starogardu imienia bohaterskiego lotnika, który zginał podczas nalotu na Niemcy w 1942.
Alojzy Paweł Gusowski urodził się 25 stycznia 1916r. w Starogardzie Gdańskim. Był piątym z kolei dzieckiem Alojzego i Anieli z Tomaszewskich. Rodzina Gusowskich mieszkała w domu przy ulicy Chojnickiej 5. Tam też ojciec Alojzego, który był rzeźnikiem i przewodniczącym cechu – prowadził sklep.
W 1939 Alojzy Gusowski ukończył Szkołę Podoficerską Lotnictwa w Bydgoszczy i awansował na stopień kaprala. W czasie kampanii wrześniowej walczył w 41 Eskadrze Rozpoznawczej wchodzącej w skład Armii „Modlin”. Wykonał co najmniej dwa loty rozpoznawcze na samolocie PZL-23 „Karaś”. Po wkroczeniu Sowietów do Polski, przedostał się do Rumunii, a stamtąd przez Bejrut do Francji. Po klęsce Francji w 1940 udało mu się dotrzeć do Anglii.
7 września 1941r. Alojzy został przydzielony do 305 Dywizjonu Bombowego„Ziemi Wielkopolskiej” w miejscowości Lindholm (hrabstwo South Yorkshire). Awansowany do stopnia plutonowego pilota, latał na samolotach typu Wellington. Jego bombowiec nazywany był przez załogę pieszczotliwie „Naną”. Brał udział w wielu nalotach na Niemcy i okupowana Francję oraz Belgię.
m.in. na Ostendę, Hamburg, Nantes, Mannheim, Kolonię czy Essen. W sumie odbył 17 lotów bojowych.
Alojzy Gusowski zginął w nocy z 19 na 20 czerwca 1942 roku. Jego maszyna została zestrzelona przez niemiecki nocny myśliwiec nad holenderskim miastem Raalte. Tam też został pochowany z pozostałymi członkami załogi. Jedyny ocalały członek załogi „Nany” wspominał, że Gusowski do końca siedział za sterami płonącej maszyny, by utrzymać ją w locie poziomem i tym samym pomóc kolegom ratować się skokiem ze spadochronem.
Alojzy Gusowski w dniu śmierci miał 26 lat. Nie doczekał zaplanowanego na 27 czerwca ślubu ze szkocką nauczycielką. Lot na Emden miał być jego ostatnim przed tą uroczystością. Alojzy Gusowski był nie tylko znakomitym pilotem, ale również poetą. W jednym ze swych wierszy pisał:
Już idę zaraz Ojcze mój drogi,
Zaraz opuszczę tu wasze progi,
by pójść daleko po strzały broń,
I wsiąść w samolot jakby na koń.
I pędzić w burzę po ciemnym niebie.
I rzucać gromy w krzyżackie plemię,
by roznieść wszystko tam w proch i pył.
(zachowana oryginalna pisownia)
Alojzy Gusowski został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych i Polowym Znakiem Pilota. Jego nazwisko umieszczono też na płycie pamiątkowej w kościele parafialnym pw. św. Mateusza w Starogardzie Gdańskim.
Radni nie mieli wątpliwości i podczas sesji 29 czerwca 2016 jednogłośnie nadali imię Alojzego Pawła Gusowskiego nowej ulicy, położonej w rejonie ulicy Powstańców Warszawskich.
* przy opracowaniu informacji Wydział Informacji Społecznej Urząd Miasta korzystał z wiadomości zawartych w:
1. Krzysztof Kowalkowski – „Alojzy Paweł Gusowski – pilot 305 Dywizjonu Bombowego”
2. http://www.polishairforce.pl/gusowski.html
3. http://kociewiacy.pl/gminy/starogard_gdanski/images/stories/File/gUSOWSKI.pdf